Bakıcı sigortası yapmak isteyen kişilerin brüt maaşlarının belirlenmesi için her yıl güncellenen bir prim tutarı baz alınmaktadır. Bakıcıların sigorta primleri ise devlet tarafından belirlenen asgari ücrete bağlı olarak artmaktadır. 2023 yılında asgari ücret artışının belirlenmesiyle birlikte, bakıcı sigortası hakkında net veriler de ortaya çıkmıştır. Bakıcı sigortası, ev hizmetlerinde çalışan 18 yaşını geçmiş tüm bireyler için zorunludur.
Aşağıdaki alanların ev hizmetleri kapsamına girdiği söylenebilir:
Bebek bakıcılığı: Yeni doğan bebeklerin bakımı, beslenmesi, uyutulması ve güvenliğinin sağlanması gibi konuları içeren bir hizmettir. Bebek bakımı, özellikle çalışan annelerin çocuklarına evde kaliteli bakım sağlamak istedikleri durumlarda sıkça tercih edilmektedir.
Hasta bakıcılığı: Hastalığı olan kişilerin evde bakımı ve tedavisiyle ilgilenen bir hizmettir. Hasta bakıcısı, hastanın ihtiyaçlarına göre ilaç verme, beslenme, kişisel bakım ve fiziksel terapi gibi konularda yardımcı olabilir.
Yaşlı bakıcılığı: Yaşlıların evde bakımı, sosyal ihtiyaçlarına cevap verilmesi ve günlük yaşamlarının kolaylaştırılması için verilen bir hizmettir. Yaşlı bakıcısı, yaşlı kişinin evindeki günlük aktivitelerinde yardımcı olurken, onların sağlık durumlarını da takip edebilir. Yaşlı bakımı, özellikle yalnız yaşayan yaşlıların yanında bir refakatçi istedikleri durumlarda tercih edilir.
Bu üç bakıcı türünün de sigortası, Ek 9 kapsamında yapılmaktadır. Bakıcıların sigorta primlerinin düzenli olarak ödenmemesi veya sigortasız çalıştırılması durumunda, işverenlere ağır yaptırımlar uygulanmaktadır. Bu nedenle, işverenlerin evlerinde çalıştırmayı planladıkları bakıcıların sigortaları ile ilgili en yakın SGK şubesine başvurmaları gerekmektedir. Böylece, hem işveren hem de bakıcı, yasal yükümlülüklerini yerine getirmiş olur ve herhangi bir mağduriyet yaşanmaz.
Bakıcı sigortası tanımı, ev hizmetleri kapsamında çalışan bireylerin devlet tarafından ödenen ek ödemelerin tamamına karşılık gelen bir sigorta işlemidir. Bu sigortalamayı gerçekleştirmek için, Ek9 maddesi kapsamında işverenin çalıştırdığı kişi adına SGK birimleri tarafından sigorta başvurusu yapılması gerekmektedir.
İşverenler, kendilerine en yakın SGK şubesine başvurarak bakıcılarının sigorta prim ödemelerini eksiksiz bir şekilde yapmalıdır. Böylece bakıcılar, sağlık, iş kazası ve emeklilik gibi birçok sosyal güvenceye sahip olabilirler. Aynı zamanda işverenler de yasal yükümlülüklerini yerine getirmiş olurlar.
Bakıcı sigortası başvurusu yapmak için görevliler tarafından istenen belgeler özetle şunlardır:
Bu belgelerin eksiksiz bir şekilde sağlanması, sigorta başvuru işleminin hızlı ve doğru bir şekilde tamamlanmasını sağlar. İşverenlerin, bakıcılarının sigorta işlemlerini yaparken bu belgeleri titizlikle hazırlamaları ve doğruluğundan emin olmaları önemlidir. Böylece, her iki taraf da yasal yükümlülüklerini yerine getirmiş olurlar ve bakıcının sosyal güvencesi sağlanmış olur.
Bakıcı sigortası yapmak için, hem hasta bakıcılar hem de bebek bakıcıları için aşamalar aynıdır. Kanunen çalıştırılan her bir bakıcının sigorta yapılması zorunludur. Bakıcının Sosyal Güvenlik Kurumu yetkililerine bildirilmesi ve bakıcının prim ödemelerinin tamamlanması işverenlerin sorumluluğundadır. İşverenler, bakıcılarını 10 gün ve daha fazla çalıştıracaklarsa, Ek9 madde kapsamında prim ödemelerini gerçekleştirmelidirler.
Bakıcı sigortalama süreci aşağıdaki adımları içermektedir:
Bakıcı ve işverenin imzalayacağı eksiksiz bir form, SGK şubesine teslim edilmelidir. Formda bakıcının IBAN numarası belirtilmelidir. Form teslim edildikten sonra, her ay bakıcının IBAN numarasına prim otomatik olarak yatırılmaktadır. Prim ödemesi, işverenin bakıcıyı çalıştırdığı süre boyunca devam etmektedir. Hasta bakıcısı, yaşlı bakıcısı ve bebek bakıcısı için aylık primler ve teşvik şartları aynıdır
Bakıcı sigortası için gerekli belgeler, işveren tarafından tamamlanarak SGK şubesine bizzat teslim edilmelidir. Bakıcının sigortasının onay alabilmesi için SGK birimince istenen belgeler şu şekildedir:
Bakıcının aynı evde 10 gün ve üzerinde çalışacağına dair form hazırlanmalıdır. Eğer kişi 10 günden az çalışacaksa, SGK tarafından hazırlanan “75 Saatten Az Çalışacaklara İlişkin Form” kullanılabilir. Hangi formun uygun olduğu belirlenmeli ve doğru bilgilerle doldurulmalıdır. SGK tarafından istenen forma, E-Devlet üzerinden de ulaşılabilir. Form E-Devlet üzerinden çıktı alınarak doldurulup, SGK şubesine verilebilir. Evinde bakıcı çalıştıracak kişinin kimlik fotokopisi gereklidir. Bakıcı olarak çalışacak kişinin kimlik fotokopisi gereklidir. Gerekli belgeler tamamlandıktan sonra sigorta girişi tamamlanır.
Bakıcı sigortası primleri, 2023 yılında 10 günden az çalışan ve 10 günden fazla çalışan bakıcılar için farklılık göstermektedir. Eğer bir bakıcı 10 günden fazla çalışacaksa, bakıcı sigorta primi asgari ücretin %2’si üzerinden hesaplanmaktadır.
Ayrıca, aşağıdaki şartların sağlanması durumunda prim indirimi de uygulanabilmektedir:
Ayrıca, prim ödemelerini düzenli olarak yapan işverenler için puan sistemi ile indirim uygulanabilmektedir.
Aşağıda 2023 yılına özgü bakıcı sigorta prim tablosu yer almaktadır:
Bu primler, sigortalının çalışma süresi ve işverenin prim ödeme düzenine göre değişebilmektedir. Bakıcıların prim ödemelerini düzenli olarak yapmaları ve belirli koşulları sağlamaları halinde işverenlere indirimler uygulanabilmektedir. İndirimli prim ödemeleri için işverenlerin puan sistemine göre değerlendirildiği de unutulmamalıdır.
Bakıcı sigortası primlerini ödemek isteyen işverenler, posta veya SGK üzerinden başvuruda bulunabileceği gibi farklı ödeme yöntemleri de kullanabilirler.
Aşağıda bu ödeme yöntemlerine dair detaylar yer almaktadır:
E-devlet üzerinden yapılan başvurularla iş kazası ve meslek hastalık primi ödemesi yapılabilir. SMS yöntemi kullanılarak yapılan başvurular telefon faturaları üzerinden prim ödemesi yapılmasına olanak sağlar. Faturalı hat kullanmayan kişiler TL bakiyelerini kullanarak primlerini ödeyebilirler.
Bebek bakıcıları için devletten alınabilecek sigorta desteği için aşağıdaki kriterleri yerine getirmek gerekmektedir:
İşe alınan bakıcının son 3 ay içinde SSK veya BAĞ-KUR çalışanı olmaması gerekmektedir. Ancak, eğer bakıcı bu kurumlarda 10 günden az çalışmışsa bu durum bir sorun teşkil etmeyecektir. Kişilerin kendi T.C. kimlik numaraları ile bir İŞKUR hesabı açmaları gerekmektedir. Bu şartları sağlayan çalışanlarınız için devlet desteği 15 ay boyunca devam edecektir. Bu süre boyunca sigorta primleri İŞKUR tarafından desteklenecektir. Eğer işe alınan kişi 18-25 yaş aralığındaysa veya özel bir durumu varsa, devlet desteği 18 ay boyunca sağlanacaktır. Devlet desteğinden yararlanmak isteyen kişiler, teşvikler bölümünde yer alan 19. maddeyi işaretlemelidir. Bu madde işaretlenmediği takdirde devlet desteği alınamaz.
Bakıcıların sigortalarını iptal etmek isteyen kişilerin bizzat SGK şubesine başvurması gerekmektedir. Ancak işten çıkan bakıcıların sigortalarının iptal edilmesi işverenin sorumluluğundadır ve bakıcının herhangi bir işlem yapmasına gerek yoktur.
İşverenler, işten çıkardıkları veya kendi isteğiyle ayrılan bakıcıları SGK şubesine bildirmek için yasal olarak 10 iş günü süreye sahiptir. Bu süre içinde bildirim yapılmaması halinde yasal yaptırımlar uygulanabilir.
Aşağıda uygulanabilecek yasal yaptırımlar yer almaktadır:
İşveren, işten çıkardığı bakıcıyı 10 gün içinde SGK şubesine bildirmezse para cezası ile karşı karşıya kalabilir. İşverenlerin ödeyeceği para cezası asgari ücretin onda biri kadar olacaktır. Bakıcılar işten ayrılış belgesini bireysel olarak sorgulayamazlar, ancak bu belgeye işverenler e-devlet üzerinden erişebilirler.
İşverenler, bakıcı sigortası yaptırmadan çalıştırmak suretiyle bazı cezalara maruz kalabilirler. Sigortasız bakıcı çalıştırmak suçtur ve bu durumda alınacak para cezası, bakıcı sayısına ve özel koşullara bağlı olarak artış gösterebilir. 2021 yılı için minimum ceza miktarı 4.716 TL’dir.
Aşağıda sigortasız bakıcı çalıştıran işverenlerin alacakları para cezaları ile ilgili detaylara yer verilmiştir:
Nasıl Ölüm Belgesi Alınır? Gerekli Belgeler Nelerdir? 2023